دیابت، یکی از بیماری‌های شائع در جهان، ناشی از کاهش تولید انسولین یا مقاومت سلول‌های بدن در برابر انسولین است. این وضعیت باعث افزایش سطح قند خون نسبت به حالت طبیعی می‌شود. تنظیم سطح قند خون در بدن و حفظ آن در محدوده‌های نرمال، افراد مبتلا به دیابت را از عوارض جدی این بیماری محافظت می‌کند. بالا بودن سطح قند خون عامل اصلی در بروز بسیاری از بیماری‌ها می‌باشد و کنترل صحیح آن از اهمیت بسیاری برخوردار است.
تاکنون، در طب سنتی ایران، داروهای گیاهی زیادی شناخته شده‌اند که دارای اثرات کاهنده بر سطح قند خون هستند. در مورد افراد مبتلا به دیابت نوع دو، که عمدتاً مشکل مقاومت به انسولین دارند، مصرف گیاهان دارویی می‌تواند به بهبود کنترل سطح قند خون کمک کند.
وقتی کلم بروکلی خرد یا جویده می‌شود، سولفورافان(یک نوع ایزوتیوسیانات) تولید می‌شود که به کاهش قند خون کمک می‌کند. به طور کلی، مصرف سبزیجات چیلپایی مانند کلم بروکلی، باعث کاهش احتمال ابتلا به دیابت نوع دو می‌شود. توصیه می‌شود که برای افزایش جذب سولفورافان، کلم بروکلی را به صورت تازه یا بخارپز کرده مصرف نمایید.
سیر دارای میزان زیادی از اسیدهای آمینه سولفوردار است، که نقش اصلی در ایجاد ویژگی‌های دارویی آن ایفا می‌کنند. این گیاه از گذشته در اهداف پزشکی مورد استفاده قرار گرفته و به کاهش قند خون، تری‌گلیسرید و کلسترول کمک کرده و عملکرد عروق و قلب را بهبود می‌بخشد. مصرف سیر به عنوان یک ترکیب طبیعی می‌تواند با کاهش میزان چربی در خون، خطر ابتلا به تصلب شرائین را در افراد مبتلا به دیابت کاهش دهد. مصرف روزانه 2 تا 3 گرم سیر خشک یا 4 گرم سیر تازه به مدت 6 هفته ممکن است باعث کاهش میزان قند خون و HbA1C (متوسط قند سه ماهه) در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو گردد.
زنجبیل در طب سنتی به عنوان یک عامل دارویی مفید شناخته می‌شود که در مواردی نظیر کاهش فشار خون، کاهش سطح قند خون، کاهش دردهای عضلانی، درمان گلودرد، و کاهش تب مورد استفاده قرار می‌گیرد. تحقیقات بالینی نشان می‌دهد که مصرف مکمل زنجبیل به مقدار 3 گرم در روز و به مدت سه ماه در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو می‌تواند بهبود و کنترل قند خون را تسریع کند.
بیشتر بخوانید: 5 روش مصرف زنجبیل برای بهبود سلامت
دارچین و تنظیم سطح قند خوندارچین، یک ادویه رایج و یک داروی گیاهی معتبر برای کاهش سطح قند خون، در طب سنتی به عنوان یک آنتی‌اکسیدان برای بیماری دیابت شناخته می‌شود. تحقیقات حیوانی و انسانی نشان می‌دهد که مصرف دارچین می‌تواند مقاومت به انسولین را بهبود بخشد و باعث کاهش سطح قند خون و میانگین سه ماهه قند (HbA1C) شود. به عبارت دقیق‌تر، مصرف منظم یک گرم دارچین به مدت سه ماه ممکن است اثرات ملموسی در کاهش HbA1C داشته باشد.
بیشتر بخوانید: 10 مورد از مهمترین خواص دارچین برای سلامتی
در طب سنتی، شنبلیله به عنوان یک درمان برای چاقی و افزایش سطح قند خون مورد استفاده قرار می‌گیرد. مکانیسم عمل این گیاه از طریق افزایش جذب قند توسط سلول‌های کبدی انجام می‌شود. همچنین، مصرف شنبلیله به همراه پیاز می‌تواند اثرات ضد دیابتی بیشتری داشته باشد. در افراد مبتلا به افزایش قند خون که متفورمین (یک داروی کنترل کننده قند خون) مصرف می‌کنند، مصرف تخم شنبلیله باعث تقویت اثرات متفورمین می‌شود.
بر اساس تحقیقات، مصرف منظم عصاره گزنه به مدت دو ماه می‌تواند به کاهش سطح قند خون ناشتا و میانگین سه ماهه قند خون (HbA1C) منجر شود. به خصوص در افرادی که سطح قند خون ناشتای آنها به مرز پیش‌دیابت نزدیک است، مصرف عرق گزنه می‌تواند به کاهش سطح قند خون ناشتا کمک کند.
تحقیقات متعدد نشان می‌دهند که مصرف منظم برگ و تخم گشنیز به عنوان ادویه می‌تواند منجر به کاهش سطح قند خون شود. دانه‌های گشنیز همچنین می‌توانند در بهبود فرآیند سوخت و ساز کربوهیدرات‌ها در بدن کمک کنند، که این ممکن است تاثیر مهمی در کنترل قند خون داشته باشد. به علاوه، مصرف تخم گشنیز ممکن است به کاهش کلسترول و چربی خون نیز منجر شود.
بر اساس تحقیقات علمی، سماق حاوی طیف گسترده‌ای از ترکیبات شیمیایی با فعالیت آنتی‌اکسیدانی قدرتمند است. این ترکیبات شامل تانن‌ها، آنتوسیانین‌ها و فلاونوئیدها هستند. آنتی‌اکسیدان‌ها سلول‌ها را در برابر آسیب‌های اکسیداتیو محافظت کرده و استرس اکسیداتیو در بدن را کاهش می‌دهند. سماق اثر ثابت شده‌ای در کاهش سطح قند خون دارد و می‌توان آن را همراه با وعده‌های غذایی به صورت دم‌کرده یا بعد از غذا مصرف نمود.
یکی از دیگر گیاهانی که علاوه بر داشتن خصوصیت آنتی‌اکسیدانی، می‌تواند سطح قند خون را کاهش دهد، زیره سبز است. می‌توانید از آن به صورت دمنوش با میزان یک قاشق مرباخوری در یک فنجان آب جوش (و دم کشیدن به مدت ده دقیقه) استفاده کنید. به ویژه در بیمارانی که علاوه بر افزایش سطح قند خون، مشکلات گوارشی نیز دارند، استفاده از زیره سبز بسیار مناسب می‌باشد.
بیشتر بخوانید: ۷ فایده شگفت‌انگیز زیره برای سلامتی
غذاهای دریایی مثل ماهی منبع غنی از پروتئین، چربی های سالم، ویتامین ها، مواد معدنی و همینطور آنتی اکسیدان ها هستند که همگی به تنظیم قند خون در بدن کمک می کنند.پروتئین برای کنترل قند خون ضرورت دارد و به هضم دیرتر غذا کمک می کند و از افزایش ناگهانی قند خون در بدن جلوگیری می کند و منجر به ایجاد احساس سیری می شود. ضمن اینکه پروتئین مانع پرخوری نیز می شود و در کاهش چربی اضافه در بدن نیز موثر است که نتیجه آن نگه داشتن سطح قند خون در اندازه طبیعی می باشد.
کدو حلوایی با رنگ روشن، دارای مقدار زیادی فیبر و آنتی‌اکسیدان است و به عنوان یک گزینه بسیار مناسب برای کاهش سطح قند خون در نظر گرفته می‌شود. این میوه به عنوان یک درمان سنتی برای دیابت در بسیاری از کشورها، از جمله مکزیک و ایران، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این گیاه به دلیل داشتن مقدار زیادی کربوهیدرات پلی‌ساکاریدها به کاهش سطح قند خون اثر مثبتی دارد.
تخم کدو نیز حاوی مقدار زیادی پروتئین و چربی‌های سالم است که آن را به گزینه‌ای مناسب برای تنظیم سطح قند خون در بدن تبدیل کرده است.
اگر افراد مبتلا به دیابت جو را به عنوان جایگزین برنج سفید در تغذیه خود اضافه کنند، می‌توانند شاهد کاهش تا 70 درصدی در میزان قند خون پس از وعده غذایی خود باشند، و این کاهش تا ساعاتی پس از مصرف ثابت می‌ماند. دلیل این اثر ایجاد شده توسط جو، وجود فیبرهای غنی در آن است که هضم غذا را کندتر می‌کنند. این به معنای جذب تدریجی قند در خون می‌باشد.
جو دوسر نیز دارای خواص مشابه جو است و مصرف روزانه و مداوم آن می‌تواند منجر به ایجاد یک سد چسبناک برای آنزیم‌های هضم کننده در معده و ترکیبات کربوهیدراتی غذا گردد. این امر باعث می‌شود که دستگاه گوارش برای مدت زمان طولانی‌تری غذا را نگه دارد و در نتیجه قند به تدریج وارد خون شود و به تنظیم سطح قند خون در بدن کمک کند.
بامیه یک میوه است که مانند سبزی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ این میوه دارای مواد تنظیم‌کننده مانند پلی‌ساکاریدها و آنتی‌اکسیدان‌های فلاونوئید است که بسیار موثر در کاهش سطح قند خون می‌باشد.
اغلب متخصصین توصیه می‌کنند که در رژیم غذای افراد مبتلا به دیابت، سیب جایگاه ویژه‌ای داشته باشد. این میوه، با داشتن کالری پایین و مقدار زیادی فیبر، احساس سیری را در افراد ایجاد می‌کند. این ویژگی به کاهش سطح قند خون کمک می‌کند.
هشدار! این مطلب صرفا جنبه آموزشی دارد و برای استفاده از آن لازم است با پزشک یا متخصص مربوطه مشورت کنید.
